Những nhà thiết kế, nhà phát triển và các giám đốc điều hành thực sự nghĩ gì về lời hứa của AI? Cuộc khảo sát mới của chúng tôi nhằm tìm hiểu điều này.
AI tạo sinh đã được so sánh với Internet, Điện và thậm chí là Lửa. Bất chấp những kỳ vọng lớn lao này, hầu hết các nhóm làm việc trên các sản phẩm và tính năng hỗ trợ AI đều cho rằng các sáng tạo của họ chưa thực sự đột phá. Điều này có thể do thực tế là trong khi các nhà phát triển đang ở tuyến đầu của công nghệ này, các nhà thiết kế lại cố gắng bắt kịp việc chuyển đổi khả năng thành những trải nghiệm trực quan và hữu ích.
Nói cách khác, mức độ tiềm năng biến đổi của AI có thể phụ thuộc vào cách nó được thiết kế.
Đây là một vài phát hiện từ cuộc khảo sát gần đây với 1.800 người dùng Figma trên bảy quốc gia. Nó tiết lộ rằng AI tạo sinh có thể đang đi theo con đường tương tự như điện thoại thông minh, web và thậm chí là máy tính cá nhân trước đó: Khi một công nghệ đa dụng mới trở nên sẵn có và tìm được chỗ đứng, rất nhiều nỗ lực được dành cho việc làm cho nó trở nên trực quan và hữu ích hơn trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Đây là công việc của thiết kế.
Sự Mệt Mỏi Với Tính Năng AI
AI tạo sinh là trí tuệ nhân tạo có khả năng tạo ra văn bản, hình ảnh hoặc dữ liệu khác bằng cách sử dụng các mô hình tạo sinh, thường để đáp ứng các “câu lệnh”.
Theo cuộc khảo sát, kỳ vọng đối với những gì AI tạo sinh có thể làm trong tương lai gần là rất cao. 89% số người được hỏi cho biết AI sẽ có ít nhất một số tác động đến sản phẩm và dịch vụ của công ty họ trong 12 tháng tới; 37% cho rằng tác động sẽ “đáng kể hoặc mang tính chuyển đổi.” Các giám đốc điều hành giám sát việc ra quyết định của công ty còn lạc quan hơn và có nhiều khả năng coi AI là “quan trọng đối với các mục tiêu của công ty.”
Nhưng loại suy nghĩ này cũng mang lại rủi ro riêng của nó. Cuộc khảo sát của chúng tôi cho thấy AI chủ yếu đang ở giai đoạn thử nghiệm phát triển, với 72% số người đã tích hợp AI vào sản phẩm cho biết nó đóng vai trò nhỏ hoặc không thiết yếu. Có lẽ vì lý do đó, hầu hết người trả lời cảm thấy còn quá sớm để nói liệu AI có đang tạo ra tác động hay không. Chỉ một phần ba trong số những người được khảo sát báo cáo cải thiện các chỉ số như doanh thu, chi phí hoặc thị phần nhờ AI, và ít hơn một phần ba cho biết họ tự hào về những gì họ đã tung ra.
Người dùng có thể cũng không hoàn toàn bị thuyết phục. Qua hàng chục cuộc phỏng vấn người dùng và nhiều tháng phân tích, các nhà nghiên cứu của Figma đã phát hiện ra một sự thờ ơ nổi lên đối với các quảng bá ra mắt “tính năng AI”— hoặc có thể gọi trạng thái là “mệt mỏi với tính năng AI” Ngay cả trong số những người xây dựng sản phẩm hoặc tính năng có AI, hơn 20% cho biết không giải quyết được nhu cầu hoặc vấn đề của người dùng là một thách thức hàng đầu; điều này đặc biệt đúng đối với các nhà thiết kế đang làm việc trên những sản phẩm này.
Đồng thời, chưa đến 50% số người tham gia làm việc trên các sản phẩm và tính năng AI thực sự đã tung ra thị trường bất cứ sản phẩm gì. Điều này cho thấy rằng sẽ có một làn sóng AI sắp tới, điều này đặt ra câu hỏi: Liệu tất cả những đội nhóm và công ty này có lao vào một thị trường đã chán ngấy AI hay không?
Thiết Kế Tốt: Chìa Khóa Để AI Hữu Dụng Hơn
Theo cuộc khảo sát của chúng tôi, triển vọng về việc áp dụng và tính hữu ích của AI trông ảm đạm nếu các tổ chức chỉ đơn giản thêm các tính năng AI mới lạ vào sản phẩm của họ và tuyên bố rằng công việc đã hoàn thành. Trên thực tế, một phần ba số người tham gia khảo sát chọn “tích hợp các tính năng AI một cách hợp lý vào các sản phẩm hiện có” là một mối quan tâm hàng đầu trong số 11 thách thức, cho thấy rằng việc tìm cách thực sự cải thiện trải nghiệm sản phẩm với AI vẫn là một ưu tiên.
Khi ChatGPT nổi lên vào tháng 11 năm 2022, nó đã sử dụng các khả năng đã có sẵn. Tuy nhiên, OpenAI đã chứng kiến sự chấp nhận rộng rãi ngay lập tức thông qua một cải tiến khá đơn giản đối với thiết kế trải nghiệm người dùng. Như nhà nghiên cứu Jan Leike của OpenAI đã nói trong MIT Technology Review: “Các mô hình cơ bản tương tự đã có sẵn trên API gần một năm trước khi ChatGPT ra mắt. Ở một khía cạnh khác, chúng tôi đã làm cho nó phù hợp hơn với những gì con người muốn làm với nó. Nó nói chuyện với bạn trong một cuộc đối thoại, dễ dàng truy cập trong giao diện trò chuyện, nó cố gắng trở nên hữu ích.” Nếu việc kết hợp một cải tiến thiết kế đơn giản như giao diện trò chuyện đã có tác động như vậy, người ta có thể dễ dàng thấy tiềm năng trong nhiều trường hợp sử dụng hơn được mang lại thông qua trải nghiệm người dùng được thiết kế tốt.
Cần phải gặp gỡ người dùng tại nơi họ đang ở, giúp họ hiểu các công cụ có sẵn cho họ…hoặc các trường hợp sử dụng mà họ có thể hưởng lợi [từ AI].
— Người tham gia khảo sát
Các nhóm làm việc trên các sản phẩm AI sẽ cần suy nghĩ về các luồng và tương tác của người dùng trải dài trên các hình thức như văn bản, hình ảnh và hoạt hình—đặt ra các câu hỏi như: Hệ thống chắc chắn đến mức nào? Người dùng sẽ cảm thấy thế nào khi nhìn thấy một loại đề xuất cụ thể? Tại sao tùy chọn cụ thể đó có thể là tốt? Nói cách khác, trải nghiệm sẽ được thiết kế như thế nào?
“Thật khó để đứng vững trên con sóng khi bạn đang lướt sóng trong một trận sóng thần.”
— Người tham gia khảo sát
Ngay cả với những câu hỏi này, có dấu hiệu cho thấy các công ty đang đưa nhiều nguồn lực hơn vào thiết kế AI. Điều này bao gồm việc thuê các nhà thiết kế để tập trung độc quyền vào các nỗ lực AI. Các tổ chức như New York Times, Walmart và Wall Street Journal—không phải là các công ty công nghệ truyền thống—đã đăng các vị trí với các chức danh như Biên tập viên Thiết kế Cao cấp (Senior Design Editor), Nhà Sáng Kiến AI (AI Initiatives) và Nhà Thiết kế UX Cao cấp chuyên về AI (Senior UX Designer specializing in AI) cho Nền tảng Nhà phát triển Walmart.
Tương Lai Của AI: Chuẩn Bị Cho Cuộc Chơi Dài Hạn
Rất nhiều sự thổi phồng, nhu cầu cao và tính hữu ích không đồng đều: Đó cũng là cách các ứng dụng di động khởi đầu. Nhiều năm sau, tác động rõ ràng là mang tính chuyển đổi. Nếu một trong những cách các công ty có thể phân biệt chính họ trong thời đại di động là thông qua việc cung cấp các sản phẩm và tính năng được thiết kế tốt, thì có lẽ những người xây dựng sản phẩm cần chuẩn bị cho cuộc chơi dài hạn. Như nhà tương lai học Roy Amara đã nói: “Mọi người có xu hướng đánh giá quá cao tác động ngắn hạn của các công nghệ mới trong khi đánh giá thấp tác động lâu dài của chúng.” Giải quyết nhu cầu của người dùng và làm cho công nghệ trở nên hữu ích hơn không chỉ là phương tiện để đạt được mục tiêu; đó có thể là con đường duy nhất phía trước.
“Mọi người có xu hướng đánh giá quá cao tác động ngắn hạn của các công nghệ mới trong khi đánh giá thấp tác động lâu dài của chúng.”
Roy Amara, Nhà tương lai học
